Tag: การดูแลบุตร

สำหรับเด็กทุกคน วัคซีนถือว่าเป็นสิ่งสำคัญในการช่วยสร้างภูมิคุ้มกันโรคได้เป็นอย่างดี โดยทั่วไปเด็กเล็กควรได้รับวัคซีนพื้นฐานตามวัยตั้งแต่แรกเกิด อายุ 2, 4, 6, 9 และ 12 เดือน อาทิ วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบบี คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก โปลิโอ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ไวรัสโรต้า หัด หัดเยอรมัน คางทูม และไข้สมองอักเสบ นอกจากนี้วัคซีนไข้หวัดใหญ่และวัคซีนป้องกันโรคไอพีดีปอดบวมก็จำเป็นสำหรับเด็กเช่นเดียวกัน เด็กกับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ภูมิคุ้มกันหลังการฉีดวัคซีนคงอยู่ไม่นานและอาจลดต่ำลงจนป้องกันโรคได้ไม่เต็มที่ การฉีดวัคซีนจึงช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันได้อีกทางหนึ่งเพื่อให้เด็กมีสุขภาพแข็งแรงและเติบโตสมวัย เมื่อเด็กอายุ 6 เดือนขึ้นไป นอกจากฉีดวัคซีนขั้นพื้นฐานแล้ว แนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคที่เกิดขึ้นบ่อยในเด็ก เช่น วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่และวัคซีนป้องกันโรคไอพีดีปอดบวม ซึ่งวัคซีนนี้ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคระบบทางเดินหายใจและลดความรุนแรงของโรคได้ โดยเฉพาะเด็กที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจ โรคเลือด และภูมิคุ้มกันบกพร่อง เป็นต้น  หากเด็กเล็กไม่ได้รับวัคซีนอาจเป็นการเพิ่มโอกาสติดเชื้อได้ง่ายเมื่อเทียบกับเด็กที่ได้รับวัคซีน และหากติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มักจะมีอาการไข้สูง บางครั้งอาจทำให้เกิดอาการชักได้ ดังนั้นเพื่อเป็นการเสริมเกราะป้องกันโรคให้แก่เด็ก ควรพาไปฉีดวัคซีนที่จำเป็นตามกำหนดกับกุมารแพทย์ ซึ่งวัคซีนไข้หวัดใหญ่พบอาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนน้อยมาก ส่วนใหญ่เป็นเพียงอาการไข้ต่ำ ๆ ปวดบวมแดงเฉพาะตำแหน่งที่ฉีดวัคซีน ซึ่งสามารถหายได้เองภายใน 2 – 3 วัน […]

6 วิธีสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกสำหรับพ่อแม่มือใหม่ เรื่องกังวลใจของคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ คือกลัวลูกไม่สบาย ติดเชื้อ และโรคยอดฮิตอย่างภูมิแพ้ นั่นเป็นเพราะระบบภูมิคุ้มกันของลูกยังไม่เจริญเต็มที่ และข้อมูลสำคัญที่ควรรู้ก็คือ 70%ของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอยู่ที่ลำไส้ ดังนั้นหนึ่งในวิธีป้องกันไม่ให้ลูกป่วยคือการสร้างสมดุลให้กับจุลินทรีย์ประจำถิ่นในระบบทางเดินอาหารให้ทำหน้าที่ปกป้องลูกจากเชื้อโรค และกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น ซึ่งเริ่มสร้างได้ตั้งแต่ลูกน้อยยังอยู่ในครรรภ์ และสามารถเสริมสร้างอย่างต่อเนื่องหลังคลอด เป็นวิธีการง่ายๆ แต่สำคัญ และสามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน ได้แก่ 1. เริ่มต้นที่แม่ระหว่างตั้งครรภ์คุณแม่ควรรับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช รวมถึงอาหารที่มีจุลินทรีย์ที่ดีต่อลำไส้ เช่น โยเกิร์ต นอกจากจะมีคุณประโยชน์ต่อคุณแม่ ยังส่งต่อคุณค่าสู่ลูกน้อยได้ ทั้งระหว่างการคลอดตามธรรมชาติและการให้นมแม่ โดยจุลินทรีย์ชนิดดีจากแม่เข้าสู่ร่างกายของลูกน้อยลงไปอาศัยอยู่ในลำไส้ใหญ่ ซึ่งจะไปกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน 2. สัมผัสแห่งรักหลังคลอดทั้งคุณพ่อและคุณแม่ควรดูแลลูกด้วยการสัมผัสโอบกอดแบบเนื้อแนบเนื้อ (Kangaroo care) โดยเฉพาะในช่วงวันแรกๆ ที่คลอดนอกจากจะช่วยให้ลูกได้รับความอบอุ่นแล้ว ยังทำให้ร่างกายของลูกเริ่มเรียนรู้และทำความรู้จักกับจุลินทรีย์จากผิวหนังพ่อแม่ ซึ่งจำเป็นต่อการเริ่มต้นของระบบภูมิคุ้มกันของลูก 3. เลี้ยงลูกด้วยนมแม่แน่นอนว่านมแม่คือสุดยอดอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก ทั้งอุดมด้วยสารอาหารที่ช่วยในการเจริญเติบโต และยังมีสารอาหารที่ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้ลูกที่เรียกว่า Human Milk Oligosaccharides (HMOs) โดยปัจจุบันมีหลักฐานงานวิจัยทางการแพทย์มากมายที่ชี้ชัดถึงประโยชน์ของ HMOs โดยเฉพาะ HMOs ชนิดที่พบมากที่สุดในนมแม่ ได้แก่ 2’-FL พบว่ามีประโยชน์ต่อระบบทางเดินอาหาร […]

มากระตุ้นลูกน้อยให้แข็งแรงและบำรุงสมองตั้งแต่ในครรภ์กันเถอะ เริ่มจากอะไร? สิ่งที่สำคัญที่จะให้ลูกน้อยเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งเรื่องการเรียน การทำงานการใช้ชีวิต ฯลฯ จะประกอบด้วยหลายๆปัจจัย ไม่ว่าเรื่องสภาพแวดล้อมที่ได้รับ หรือแม้แต่ อาหารการกินตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ที่คุณแม่ได้เลือกทาน ว่าอาหารเหล่านั้นมีคุณค่าของสารอาหารมากน้อยแค่ไหน …ทั้งนี้หลักการและวิธีปฏิบัติที่สำคัญที่คุณแม่ควรทำเพื่อกระตุ้นภาวะร่างกายและสมองของลูกน้อยคือ

รู้หรือเปล่าว่าทารกอายุต่ำกว่า 1 ปี ต้องเข้าโรงพยาบาลในแต่ละปีนับล้านๆ คน เป็นตัวเลขที่น่าตกใจ จนทำให้พ่อแม่เคร่งเครียดกับการดูแลและระมัดระวังลูกให้มากขึ้น แต่อย่าเพิ่งกังวลจนเกินไป เพราะเราได้รวบรวม 5 วิธี ดูแลลูกให้ปลอดภัยเมื่ออยู่บ้าน มาฝากไว้ให้พ่อแม่อ่านแล้วลองไปสำรวจภายในบ้านกันดู เพราะนี่คือสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เด็กเจ็บตัว และต้องเข้าห้องฉุกเฉินกันทุกปี 1. เก้าอี้กินข้าวทารกที่ไม่ปลอดภัย เชื่อไหมว่ามีเด็กมากมายตกจากเก้าอี้กินข้าวทารก เพราะเก้าอี้กินข้าวนั้นไม่ปลอดภัย พ่อแม่จึงต้องคอยสังเกตลูกที่นั่งเก้าอี้กินข้าวทารกบ่อยๆ ทั้งตอนกินข้าวในบ้าน หรือนั่งเก้าอี้กินข้าวตามร้านอาหารต่างๆ และเพื่อความปลอดภัยภายในบ้าน ต้องเลือกใช้เก้าอี้กินข้าวทารกเฉพาะเวลาที่กินข้าวต่อหน้าพ่อแม่เท่านั้น ที่สำคัญคือการเลือกซื้อเก้าอี้กินข้าวที่มีเข็มขัดรัดอย่างแน่นหนาและปลอดภัย 2. ระวังจุกหลอกและถ้วยหัดดื่ม สงสัยกันใช่ไหมคะว่า จุกหลอดและถ้วยหัดดื่ม อันตรายอย่างไร ปกติแล้วถ้าลูกนั่งเล่นนิ่งๆ ก็ไม่เป็นปัญหา แต่เมื่อลูกลุกขึ้นเดินไปมาพร้อมกับ 2 สิ่งนี้นี่สิอันตรายในบ้านของแท้! เพราะอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นมักจะเป็นเพราะลูกเริ่มหัดเดินเตาะแตะ แล้วล้มลงขณะที่มีจุกหลอกอยู่ในปาก แค่คิดก็น่าหวาดเสียวแล้วละ พ่อแม่จึงต้องเช็กทุกครั้งว่าลูกไม่ได้อมอะไรอยู่ในปากตอนที่กำลังเริ่มหัดเดิน 3. ต้องระวังถ่านเล็กใส่นาฬิกา ถ่านก้อนเล็กๆ ที่ใช้ใส่ในนาฬิกา หรือของเล่นต่างๆ ก็เป็นสิ่งที่ต้องระวัง เพราะเด็กเริ่มหยิบจับของเล็กๆ ใส่ปาก มักจะคิดว่านี่คือขนมหวานทานได้ ด้วยขนาดของแบตเตอรี่ทรงกลม ก้อนเท่าเม็ดกระดุม ทำให้พ่อแม่หลงลืมไปว่า มันเป็นอันตราย และมักจะถูกใส่ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มากมาย จึงจำเป็นจะต้องเช็กให้ละเอียดว่า […]

ลูกเป็นรางวัลชีวิตที่มีค่าสำหรับพ่อแม่ แต่การเป็นพ่อแม่ไม่ใช่เรื่องง่าย พ่อแม่หลายคนรู้สึกถึงความเหน็ดเหนื่อยอ่อนล้าจากความกดดันที่เกิดขึ้นจากการดูแลลูก พ่อแม่ส่วนมากไม่ได้เตรียมตัวต่อสิ่งเหล่านี้มาก่อน ในขณะที่พ่อแม่ปรารถนาที่จะเลี้ยงดูลูกให้มีความสุข เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดี มีความสามารถในการดำเนินชีวิต ทำให้บ่อยครั้งพ่อแม่รู้สึกว่าตนเองหมดหนทางในการดูแลลูกและเกิดความกดดัน จนต้องใช้วิธีที่รุนแรงในการจัดการลูก ในกระบวนการเรียนรู้เพื่อที่จะทำหน้าที่พ่อแม่ พ่อแม่ต้องการการสนับสนุนข้อมูล การฝึกฝนตนเองและกำลังใจจากคนรอบข้างในครอบครัว ชุมชนและสังคม พ่อแม่ต้องการวิธีการและทักษะการเลี้ยงดูลูกที่เหมาะสม เป็นไปได้ไม่ยากเกินไปสำหรับพ่อแม่ที่จะพัฒนาทักษะให้กับลูก กระตุ้นพฤติกรรมที่เหมาะสมให้เกิดขึ้น และมีทักษะในการจัดการพฤติกรรมที่เป็นปัญหา รวมทั้งช่วยให้พ่อแม่รู้สึกสนุกในการเลี้ยงดูลูก และยังช่วยให้พ่อแม่ลดการดูแลลูกด้วยวิธีการที่ไม่เหมาะสมลง สิ่งสำคัญที่พ่อแม่ต้องตระหนัก 5 ประการ 1.การจัดสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยและน่าสนใจ  สิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยมีลักษณะของความปลอดภัยทางกายภาพ และความรู้สึกปลอดภัยด้านจิตใจ บรรยากาศในครอบครัวที่เต็มไปด้วยความรักความเอาใจใส่ การดูแลตอบสนองความต้องการของลูกอย่างเหมาะสมตามวัย สิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยช่วยให้เด็กมีความมั่นคง อบอุ่นใจ กระตือรือร้นที่จะค้นหาเรียนรู้ สิ่งแวดล้อมต้องมีความน่าสนใจด้วย จะช่วยสนับสนุนให้การเรียนรู้ของเด็กเกิดขึ้นได้อย่างกว้างขวาง ความน่าสนใจของสิ่งแวดล้อมเกิดจากความหลากหลายของกิจกรรมที่พ่อแม่ทำร่วมกับลูก 2.การกระตุ้นการเรียนรู้ที่เหมาะสม  ด้วยการใส่ใจในการเรียนรู้ของลูกทั้งด้านสติปัญญา อารมณ์และสังคม พ่อแม่ควรช่วยให้ลูกเรียนรู้ทักษะที่จำเป็นเหล่านี้ โดยการสังเกตลูก ส่งเสริมให้ลูกประสบความสำเร็จในการเรียนรู้ 3.การฝึกวินัยด้วยความรัก  ในการฝึกวินัย พ่อแม่ต้องมีความสม่ำเสมอในการฝึก สนใจพฤติกรรมที่แสดงปัญหาและรีบแก้ไขตั้งแต่ต้น มีวิธีการสอนการปฏิบัติตนที่เหมาะสม การใช้วิธีฝึกที่จริงจังแต่นุ่มนวลทำให้เด็กเรียนรู้ที่จะมีความรับผิดชอบต่อพฤติกรรมตนเองและสามารถควบคุมดูแลตนเองได้ 4.การตั้งความหวัง  พ่อแม่มักมีความคาดหวังต่อตัวลูก ซึ่งพ่อแม่ที่เข้าใจจะสามารถยอมรับลูกตามพัฒนาการตามวัย นอกจากอายุและพัฒนาการตามวัย เด็กอาจมีลักษณะที่แตกต่างกันระหว่างบุคคล การยอมรับและเข้าใจช่วยให้พ่อแม่ฝึกลูกเรียนรู้ทักษะต่าง ๆ เช่น การขับถ่าย การรับประทานอาหาร การแต่งตัว แต่ถ้าความคาดหวังของพ่อแม่ที่มีต่อลูกเป็นความคาดหวังที่มากเกินไป เช่น […]

ก่อนอื่นคุณพ่อคุณแม่ต้องถามตัวเองก่อนค่ะว่า เราอยากสอนลูก (แกมบังคับ) ให้ลูกทำตามที่เราสั่งอย่างเดียวจริงหรือ ห้ามพูดอะไรทั้งสิ้น เพราะคุณพ่อคุณแม่คิดและมั่นใจว่าสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่เลือกให้นั้นคือสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับลูกแล้วแบบนี้จริงหรือ แล้วอย่างนี้ลูกจะฝึกคิด ฝึกวิเคราะห์ และจะเป็นเด็กที่มีเหตุผลได้อย่างไรในอนาคต แต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่ต้องการให้ลูกเป็นผู้นำที่ดี ประสบความสำเร็จในชีวิต ต้องติดตามบทความนี้ค่ะ วิธีเลี้ยงลูกให้มีเหตุผล โต้แย้งบนฐานข้อมูลไม่ใช่เถียงแบบใช้อารมณ์ ทำไมต้องเลี้ยงลูกให้เป็นคนที่มีเหตุผล การสอนลูกด้วยการให้เหตุผลกับลูกและโยนให้ลูกไปหาเหตุผลมา (ว่าทำไมถึงอยากทำสิ่งนั้นและไม่อยากทำสิ่งนั้น) ก็เพราะ… “เพราะการอธิบายเหตุผล ที่มาที่ไปให้ลูกได้รู้และเข้าใจ จะทำให้ลูกเป็นเด็กที่รู้จักคิดค่ะ เขาจะรู้ว่าถ้าทำสิ่งนี้แล้วผลคืออะไร ใครได้รับผลกระทบบ้าง” หลักการในการให้ลูกได้แสดงความคิดเห็นอย่างถูกต้อง เพื่อเป็นการฝึกให้ลูกได้คิด การโต้แย้งไม่ใช่โต้เถียง คุณพ่อคุณแม่ลองหันมาทำตามนี้ดูนะคะ เกณฑ์การตัดสินก็คือ ใครที่ฟังดูแล้วมีน้ำหนักมากกว่า ถูกต้อง และเหมาะสมมากกว่าก็เป็นผู้ชนะไป ซึ่งถ้าลูกชนะ คุณพ่อคุณแม่ก็ควรภูมิใจที่ลูกรู้จักการคิดวิเคราะห์ และแยกแยะเหตุผลได้อย่างถูกต้อง และเป็นที่ยอมรับ วิธีเลี้ยงลูกให้มีเหตุผล เป็นต้นแบบที่ดีให้ลูก ในทุกครั้งที่เวลาครอบครัวเดินทางไปไหนมาไหน ต้องพบปะผู้คนมากมาย ให้คุณพ่อคุณแม่เป็นต้นแบบที่ดีให้แก่ลูก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการให้เกียรติผู้อื่น การทำความเคารพ และความสุภาพ ซึ่งเมื่อลูกมีแบบอย่างที่ดีอยู่ใกล้ ๆ ลูกก็จะเลียนแบบพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่เองค่ะ เมื่อพ่อแม่ผิดก็ยอมรับผิด ขอโทษ และปรับปรุง เป็นผู้ใหญ่แล้วก็ใช่ว่าจะถูกเสมอไป แต่อยู่ที่ว่าเมื่อรู้ตัวว่าเราทำผิดแล้ว เราต้องยอมรับผิด ไม่อ้างโน่น อ้างนี่ ไม่โทษคนอื่น […]

พ่อแม่ทุกคนต่างต้องการให้ลูก ๆ ของตนเติบโตเป็นคนดี มีความสุข มีคุณธรรม แล้วเราจะเลี้ยงดูเด็กให้เป็นอย่างที่คาดหวังได้อย่างไร ความจริงแล้ววิธีการเลี้ยงลูกที่ดีที่สุดไม่จำเป็นต้องอาศัยการอบรมในคอร์สที่แพง หรือหนังสือวิชาการอะไรมากมาย เราสามารถเรียนรู้ได้จากการถ่ายทอดความรู้ของผู้ที่มีประสบการณ์และความเชี่ยวชาญในการทำงานด้านสุขภาพจิตและจิตเวช ดร.หลุยส์ โรจาส มาร์กอส (Luis Rojas Marcos) จิตแพทย์ที่มีชื่อเสียงของอเมริกาและเป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกของคณะกรรมการการแพทย์แห่งรัฐนิวยอร์ก ได้เขียนบทความที่มีชื่อเสียงเกี่ยวกับวิธีการเลี้ยงลูก เรื่องโศกนาฏกรรมเงียบ (A silent tragedy) โดยในบทความได้ให้คำแนะนำที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านที่เป็นผู้ปกครองของเด็กในการนำไปเป็นแนวทางเลี้ยงดูลูกหลานเพื่อไม่ให้ต้องมานั่งทุกข์ใจกับพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในภายหลังไว้ ดังนี้ การปรับวิธีการเลี้ยงดูลูกหลานให้สอดคล้องกับคำแนะนำดังกล่าว อาจช่วยให้คุณได้ลูกหลานที่มีสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดี และวันนี้ยังไม่สายเกินไปหากคุณเริ่มต้นที่จะเปลี่ยนแปลงวิธีการเลี้ยงดูพวกเขาเสียใหม่ ก่อนที่พวกเขาจะเติบโตมาพร้อมกับปัญหาทางอารมณ์และพฤติกรรมต่าง ๆ ตามมา และเป็นเหตุให้คุณต้องทุกข์ใจในภายหลัง

ช่วง 3 เดือนแรกตั้งแต่ลูกน้อยกำเนิดมาบนโลกนี้ถือเป็น “ช่วงเวลาปรับตัว” ที่คุณแม่หลายท่านยอมรับเป็นเสียงเดียวกันว่าเกิดทุกความรู้สึกปะปนกันทั้งความสุข สนุก ตื่นเต้น ชื่นใจ สมหวัง ผิดหวัง ท้อแท้ หวาดกลัว และเหน็ดเหนื่อย แต่ทุกความรู้สึกนี้ก็ถูกปูพื้นฐานไว้ด้วยความรักและความตั้งใจที่ดีซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้คุณแม่และคุณลูกปรับตัวและเติบโตไปด้วยกันในทุกๆ วันค่ะ ความพิเศษของการเลี้ยงดูทารกในช่วงวัย 1-3 เดือนก็คือ ร่างกายของลูกยังพัฒนาได้ไม่สมบูรณ์ จึงมีรายละเอียดที่ควรระมัดระวังและใส่ใจหลายอย่าง เรามีเคล็ดลับน่ารู้ที่มักเกิดขึ้นกับเด็กวัย 1-3 เดือนมาฝาก เพื่อให้คุณแม่ได้ทำความรู้จักธรรมชาติของเจ้าตัวน้อย และปรับตัวให้รู้ทันความต้องการด้านต่างๆ ของลูกได้มากที่สุดค่ะ เรื่องการกิน ช่วง 3 เดือนแรกทารกต้องการกินนมบ่อยเป็นพิเศษ สาเหตุเพราะขนาดกระเพาะอาหารที่มีขนาดเล็ก ทำให้ทานนมได้ครั้งละไม่มาก อิ่มง่าย แต่หิวบ่อย ความถี่ของการดื่มนมอาจอยู่ในราวทุก 1-3 ชั่วโมง (แตกต่างกันไปในทารกแต่ละคน) ซึ่งระบบการกินนี้ก็มักจะสัมพันธ์กับระบบการนอนด้วย ทารกมักนอนหลับหลังทานนมอิ่ม และมักจะตื่นเมื่อหิว ฉะนั้น เมื่อลูกยิ่งโต กระเพาะยิ่งจุนมได้มากขึ้น ก็จะส่งผลต่อระยะเวลาการนอนที่ยาวนานขึ้นตามไปตามลำดับด้วยค่ะ เรื่องการอึ คุณแม่มือใหม่หลายท่านตกใจกับการที่ลูกในช่วงวัยนี้ถ่ายอุจจาระเหลวเป็นน้ำ และบ่อยครั้งมาก จนดูเหมือนอาการท้องเสียของผู้ใหญ่ แต่นั่นเป็นธรรมชาติที่ปกติของทารกในช่วงวัยนี้ค่ะ การถ่ายเหลวเช่นนี้ไม่ใช่อาการท้องเสีย แต่เป็นเพราะระบบย่อยอาหารและน้ำย่อยของลูกยังทำงานได้ไม่เต็มที่ ลูกจึงถ่ายแทบทุกครั้งหลังทานนม ที่สำคัญ ความถี่ในการถ่ายอุจจาระยังเป็นตัวประเมินว่าลูกทานนมได้ดีหรือไม่อีกด้วยนะคะ โดยเฉพาะเด็กที่ทานนมจากเต้า […]

เวทีเสวนา เรื่อง พ่อแม่กับการสร้างลูกที่มีคุณภาพ โดย พญ.พรรณพิมล วิปุลากรรองอธิบดีกรมสุขภาพจิต และ อนุกรรมการขับเคลื่อนงานจัดการเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมองพญ.นนธนวนัณท์ สุนทรานายแพทย์ชำนาญการพิเศษ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพศูนย์อนามัยที่ 1 กรุงเทพมหานครคุณมณฑาทิพย์  เหตานุรักษ์พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ  โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพศูนย์อนามัยที่ 1 กรุงเทพมหานครคุณอารีย์รัชต์  ชวกาญจนกิจ :  ผู้ดำเนินรายการนักจัดการความรู้อาวุโส งานพัฒนาสมองเพื่อการเรียนรู้ สบร.  “พ่อแม่กับการสร้างลูกที่มีคุณภาพ” เป็นเวทีเสวนาวิชาการที่จัดขึ้นในงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการ “10 ปี การเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมอง (Brain-Based Learning: BBL)” ที่นำเสนอองค์ความรู้ด้านการจัดการเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมอง ผ่านเวทีเสวนาจากผู้เชี่ยวชาญ ผู้ทรงคุณวุฒิ นักวิชาการ และผู้ที่มีประสบการณ์จริง ร่วมกันบอกเล่าเรื่องราว ประสบการณ์ และวิธีการนำแนวคิดการเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมองไปปรับใช้ในการอบรมเลี้ยงดูบุตรให้เติบโตเป็นคนที่มีคุณภาพ โดยมีเนื้อหาสรุปตามหัวข้อเสวนา ดังนี้ บทสรุป ครอบครัวเป็นส่วนสำคัญที่หล่อหลอมอบรมเลี้ยงดูให้เด็กมีศักยภาพในการใช้ชีวิตในสังคม ดังนั้นการเรียนรู้สำหรับพ่อแม่เป็นเรื่องสำคัญและจำเป็น การทำหน้าที่พ่อแม่ มีความรู้หลายอย่างที่พ่อแม่ต้องทำความเข้าใจ และควรมีโอกาสได้เรียนรู้ในการทำหน้าที่ของการเป็นพ่อแม่อย่างสมบูรณ์ โรงเรียนพ่อแม่จึงเป็นแหล่งให้ความรู้สำคัญที่พ่อแม่จะนำพาลูกไปสู่พฤติกรรมและพัฒนาการที่ดีของเด็ก เช่น สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ของเด็ก สายใยความผูกพันของพ่อแม่ส่งผลต่อพฤติกรรมของลูกเมื่อเติบโตขึ้น การสร้างจิตสำนึกที่ดีให้กับเด็ก ตัวอย่างกิจกรรมจากหลักสูตรโรงเรียนพ่อแม่ เรื่อง ลูกฉลาดรู้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ของ รพ.ส่งเสริมสุขภาพมีขั้นตอน 2 ขั้นตอนหลัก ดังนี้ ขั้นเปิดสมอง […]

1) ให้ความรักและแสดงออกซึ่งความรักให้ลูกรู้ (Love; consistently and appropriately shown) เชื่อว่าพ่อแม่ทุกคนย่อมรักลูก แต่คุณพ่อคุณแม่ไทยหลายๆ คนมักจะไม่ค่อยแสดงความรักออกมาอาจเป็นเพราะวัฒนธรรมไทยต่างจากทางตะวันตก อย่างไรก็ตาม การพูดและการแสดงออกอย่างเหมาะสม เช่น โอบกอด ให้ความชื่นชม จะทำให้ลูกรู้ซึ้งซาบซึ้งและมีความสุขกับความรักของพ่อแม่ครับ 2) ครอบครัวที่มีความสุข พ่อและแม่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน (Happy family; mother and father have a good relationship) ธรรมชาติได้สร้างพ่อและแม่ไว้ให้ร่วมมือช่วยเหลือกันดูแลลูก ลองนึกภาพนะครับ ว่าถ้าพ่อแม่ทะเลาะกัน เถียงกัน ขัดแย้งกันเกือบทุกเรื่อง ชีวิตคู่ในครอบครัวไม่มีความสุข ต่อให้ต่างคนต่างก็รักลูกมาก แต่การเลี้ยงดูคงจะมีคุณภาพดีไปไม่ได้ครับ 3) มีความรู้ความเข้าใจในพัฒนาการของเด็ก (Understanding of child’s developmental level) พัฒนาการของลูกน้อยและวัยมีความหมายอย่างยิ่งครับ เพราะไม่เพียงแต่บ่งบอกถึงการเจริญเติบโตของสมองเท่านั้น แต่ยังมีความสำคัญในการติดตามภาวะผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นเพื่อจะได้แก้ไขได้ทันท่วงทีครับ คุณพ่อคุณแม่จึงควรศึกษาหาความรู้ สังเกตและจดบันทึกพัฒนาการของลูกรวมถึงพูดคุยปรึกษาปัญหาพัฒนาการกับกุมารแพทย์เมื่อพาลูกมารับวัคซีนป้องกันโรคตามที่แพทย์นัด นอกจากนี้ยังเอาไว้ใช้สำหรับฝึกการช่วยเหลือตนเองของลูกไว้ด้วยครับว่าลูกควรจะทำอะไรได้เองบ้าง เมื่ออายุเท่าไร 4) เลี้ยงดูลูกให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ (Parent bring up their own children […]

สำหรับคุณแม่มือใหม่ที่รู้ตัวว่ากำลังตั้งครรภ์ แน่นอนว่าความกังวลใจเกี่ยวกับการดูแลครรภ์ย่อมเกิดขึ้น เพราะกว่าที่เจ้าตัวน้อยจะลืมตาออกมาดูโลกนั้นจะต้องอยู่ในท้องคุณแม่ถึง 9 เดือน ดังนั้นการใส่ใจดูแลครรภ์อย่างถูกวิธีคือสิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ต้องใส่ใจและร่วมมือกันเพื่อให้เจ้าตัวน้อยคลอดออกมาอย่างสมบูรณ์และแข็งแรง  รู้ทันพัฒนาการทารกในครรภ์ เดือนที่ 1 ทางการแพทย์จะเริ่มนับจากวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้ายเป็นวันแรกของการตั้งครรภ์และนับไปจนครบ 40 สัปดาห์เป็นวันคะเนกำหนดคลอด เดือนที่ 2 (5 – 8 สัปดาห์) เดือนที่ 3 (9 – 12 สัปดาห์) เดือนที่ 4 (13 – 16 สัปดาห์) เดือนที่ 5 (17 – 20 สัปดาห์) เดือนที่ 6 (21 – 24 สัปดาห์) เดือนที่ 7 (25 – 28 สัปดาห์) เดือนที่ 8 (29 – 32 สัปดาห์) เดือนที่ 9(33 – 36 สัปดาห์) เดือนที่ 10(37 – 40 สัปดาห์) ดูแลครรภ์ให้ถูกวิธี ฝากครรภ์สำคัญที่สุดเพื่อช่วย อาหารต้องเหมาะสม ได้แก่ ใช้ชีวิตให้ถูกสุขลักษณะ ได้แก่ ออกกำลังกายและทำงานแบบพอดี ได้แก่  6 อาการที่คุณแม่ต้องระวัง หากมีอาการดังต่อไปนี้ควรรีบมาพบแพทย์ทันที เพราะอาจเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ ตลอดระยะเวลาของการตั้งครรภ์ […]

ในระหว่างตั้งครรภ์ สิ่งสำคัญที่คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องคำนึงถึงเป็นอันดับแรกๆ คือ การดูแลตัวเองให้มีทั้งสุขภาพร่างกายแข็งแรง สภาพจิตใจที่สมบูรณ์ เพื่อที่จะส่งผลไปยังทารกในครรภ์ให้แข็งแรงและสุขภาพดี ดังนั้น การดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี เป็นสิ่งที่ต้องใส่ใจ เพื่อให้ทารกคลอดออกมาอย่างสมบูรณ์และแข็งแรง เพียงแค่คุณแม่ปฏิบัติตามเทคนิคดูแลตัวเองขณะตั้งครรภ์นี้ ก็จะทำให้มั่นใจได้ว่าทารกในครรภ์จะมีสุขภาพดีตามไปด้วยแน่นอน -ช่วงตั้งครรภ์ 1-3 เดือนแรก ควรได้รับพลังงาน 2,050 กิโลแคลอรีต่อวัน (ไม่ต้องเพิ่ม)-ช่วงตั้งครรภ์เดือนที่ 4-6 วรได้รับพลังงานเพิ่มขึ้นจากเดิมวันละ 350 กิโลแคลอรี-ช่วงตั้งครรภ์เดือนที่ 7-9 ควรได้รับพลังงานเพิ่มขึ้นจากเดิมวันละ 470 กิโลแคลอรีสำหรับสารอาหารที่คุณแม่ตั้งครรภ์ควรได้รับ ได้แก่-โปรตีน มีความสำคัญต่อการสร้างเซลล์ของทารกในครรภ์ ช่วยให้เจริญเติบโต มาจาก โปรตีนจากสัตว์ ได้แก่ ไข่ นม เนยแข็ง เนื้อสัตว์ และปลา-คาร์โบไฮเดรต อาหารจำพวกแป้ง แต่ควรเลือกบริโภคข้าวไม่ขัดสีแทนข้าวขาว ขนมปังโฮลวีท ไม่ควรรับประทานน้ำตาลเกินวันละ 6 ช้อนชา และหลีกเลี่ยงอาหารหวาน-ใยอาหาร จากผักและผลไม้ช่วยป้องกันอาการท้องผูก ทั้งยังได้วิตามินพร้อมด้วยแร่ธาตุต่างๆ ที่มีส่วนช่วยในการบำรุงครรภ์ และสร้างกระบวนการเจริญเติบโตให้กับทารกในครรภ์ เช่น มะละกอสุก ส้ม กล้วย มะพร้าว ฝรั่ง […]